Gospodarka Obiegu Zamkniętego w Małopolsce

zwana gospodarką cyrkularną, to nowy model rozwoju społeczno-gospodarczego. 

Proponuje on odejście od modelu gospodarki linearnej, opartej na zasadzie “weź, zużyj i wyrzuć” i przejście do modelu obiegu zamkniętego, w którym zasoby i materiały wykorzystywane są ponownie i pozostają w nim najdłużej, jak to możliwe. 

W modelu tym dąży się do zapobiegania powstawaniu odpadów, a jeżeli nie da się tego uniknąć, powinny być one traktowane jako surowiec.

• poprawa jakości środowiska;
• racjonalne i oszczędne gospodarowanie zasobami (surowce mineralne, energia, woda, zasoby przyrodnicze, przestrzeń, żywność);
• minimalizacja zużycia surowców oraz powstawania odpadów;
• lokalność, krótkie łańcuchy dostaw;
• przeciwdziałanie marnowaniu żywności;
• większa niezależność i odporność gospodarki na globalne kryzysy;
• dłuższy cykl życia produktów;
• zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych i poziomu wykorzystania energii;
• poprawa efektywności i jakości selektywnej zbiórki odpadów;
• ponowne użycie produktów, dzielenie się, naprawianie, odnawianie, recykling czy kompostowanie.

Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) stanowi jeden z głównych kierunków polityki rozwoju regionu, co znalazło odzwierciedlenie w zapisach przyjętej przez sejmik w 2020 r. Strategii Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”.

Uszczegółowieniem zapisów strategii jest Program w zakresie Gospodarki o Obiegu Zamkniętym dla Małopolski, przyjęty uchwałą Zarządu Województwa Małopolskiego z 19 grudnia 2023 r.

Program ma wspierać region w przejściu od modelu gospodarki linearnej do modelu cyrkularnego. Jednym z głównych celów programu jest podnoszenie świadomości na temat zasad gospodarki cyrkularnej wśród mieszkańców regionu i osób go odwiedzających, tworzenie zachęt do podejmowania działań służących wdrażaniu GOZ oraz upowszechnianie dobrych praktyk.

W programie wyznaczono cel główny oraz trzy cele szczegółowe, do których zostały przypisane obszary: Małopolanie, Gospodarka oraz Rozwój zrównoważony terytorialnie. 

Przyjęto, że priorytety i kierunki interwencji w tych obszarach wzajemnie oddziałują ze sobą, a ich realizacja ma wpływ na jakość środowiska przyrodniczego. 

Dlatego też, w odróżnieniu od Strategii Rozwoju Województwa „Małopolska 2030”, w strukturze Programu GOZ nie wyodrębniono obszaru Klimat i środowisko jako osobnego komponentu. 

Uznano, że jest on obszarem horyzontalnym, przenikającym przez wymienione obszary.

W proces opracowania dokumentu zaangażowano liczne grono ekspertów będących reprezentantami sektora administracji publicznej, nauki, biznesu oraz organizacji pozarządowych, którzy weszli w skład Zespołu ds. Programu w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym dla Małopolski. 

W trakcie prac nad dokumentem odbyły się dwa spotkania tego gremium:

I spotkanie Zespołu ds. programu w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym dla Małopolski – 16 listopada 2022 r.

II spotkanie Zespołu ds. programu w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym dla Małopolski – 28 kwietnia 2023 r.

Doradztwo strategiczne w pracach nad programem sprawował Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk.

Program w zakresie Gospodarki o Obiegu Zamkniętym dla Małopolski został poddany konsultacjom społecznym. 

Sprawozdanie z przebiegu i wyników konsultacji projektu Programu w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym dla Małopolski